حرفه:هنرمند فصلنامهای است در زمینۀ هنرهای تصویری و بیشترِ مطالب آن دربارۀ نقاشی و عکاسی، و نقد و نظریههای هنر است. حرفه:هنرمند در میان اصحاب هنر مجلهای شناختهشده است و برای دانشگاهیان مرجعی معتبر بهشمار میآید. حرفه:هنرمند معمولاً نگاهی انتقادی بر جریانهای حاکم در عرصۀ هنر معاصر دارد. این مجله در معرفی هنرمندان و جریانهای هنر تجسمی پیشگام بوده است و بسیاری از هنرمندان ممتاز و جریانسازِ خارجی برای نخستین بار در در این مجله معرفی شدهاند.
تاریخچه
اوایل دهۀ هشتاد گروهی از دانشآموختگان دانشگاه هنر زمینۀ تأسیس مجلهای با تمرکز بر هنرهای تجسمی را فراهم کردند. شهریار توکلی در سال ۱۳۸۰ مجوز مجلۀ حرفه:هنرمند را دریافت کرد. او به همراه ایمان افسریان، فرشید آذرنگ و بردیا سعدینژاد بانیان مجلۀ حرفه:هنرمند بودند و برای تشکیل مجله از آراء داریوش خادمی و فریدون غفاری بهره بردند و نخستین شماره در تابستان ۱۳۸۱ منتشر شد. نشانِ جدید حرفه:هنرمند را قباد شیوا، گرافیست مشهور ایرانی، طراحی کرده است. از سال ۱۳۸۶، و از شمارۀ ۲۱، مجید اخگر به جمع دبیران مجله اضافه شد. دو سال بعد از ورود اخگر، شهریار توکلی همکاریاش را با مجله قطع و در همان آمدورفتها، غزاله هدایت به جمع حرفه:هنرمندیها اضافه شد. شهریار توکلی حدود ده سال مدیرمسئول مجله بود. بعد از ایشان، امتیاز مجله به «مؤسسۀ غیرتجاری حرفههنرمند زمان نو» واگذار شد، و مدیر مسئولی مجله از توکلی به ایمان افسریان رسید. از ۱۳۹۷، و از شمارۀ ۶۹، بخشی با عنوان «دیباچهای بر تاریخ هنر و فرهنگ ایران» به مجله افزوده شد. این بخش آیینۀ درسگفتارهایِ آریاسپ دادبه، ایرانشناس و فرهنگپژوه، است. دادبه در نوشتههایش سعی میکند با هدف تبیین مبانی نظریای مبتنی بر مختصات سرزمینی، مقدمات تاریخنگاری برای هنر ایران را فراهم کند.
روش حرفه:هنرمند
حرفه:هنرمند با تکیه بر دبیرانْ فصلنامهها و ویژهنامهها را تنظیم و تألیف و منتشر میکند. طی حدود دو دههای که از عمر حرفه:هنرمند میگذرد، دبیران بسیاری آمدهاند و رفتهاند. در میان آنها مجید اخگر، فرشید آذرنگ، هدا اربابی، ایمان افسریان، شهریار توکلی، و نیز غراله هدایت نقش پررنگتری را ایفا کردهاند. غیر از اینها دبیران دیگری هم بودهاند: مازیار اسلامی، مسلم خضری، فرشاد رستمی، علیرضا رضاییاقدم، بردیا سعدینژاد، روبرت صافاریان، کیانا فرهودی، شمیم مستقیمی، بهزاد نژادقنبر و مهدی نصرالهزاده. عکاسی و نقاشی کانون اصلی مطالب حرفه:هنرمند است. علاوهبراینها، بحثهای نظری و انتقادی هم پای ثابت هر شماره است. معرفی هنرمندان و نظرورزانِ ممتاز خارجی بخشی از برنامۀ دبیران مجله است. در سالهای اخیر با گسترش شبکههای اجتماعی، حرفه:هنرمند هم وارد این عرصه شد. تأسیس حساب اینستاگرام و تلگرام و محتواهای تولیدی در آن ها پایِ مخاطبان بیشتری را به دایرۀ خوانندگان و بینندگان مجله باز کرد. در این میان نقش علیرضا احمدی ساعی به عنوان دبیر شبکههای اجتماعی بسیار پررنگ بود.
ویژهنامهها
حرفه:هنرمند در کنار انتشار فصلنامهها، ویژهنامههایی را هم منتشر کرده است: ویژهنامۀ هنر قاجار در ۱۳۸۴؛ ویژهنامۀ عصر تجدد در ۱۳۸۵؛ ویژهنامۀ گرافیکدیزاین و ویژهنامۀ نقاشی و سینما در ۱۳۸۶؛ ویژهنامۀ تبلیغات در ۱۳۸۷؛ ویژهنامۀ تصویرسازی در ۱۳۸۸؛ ویژهنامۀ بهترین عکسهای عمر ما و ویژهنامۀ هنر ما زیر نگاه دیگری در ۱۳۸۹؛ ویژهنامۀ تجربهی تهران و ویژهنامۀ نشر و مطبوعات در ۱۳۹۰؛ ویژهنامۀ تداعیهای هنر در ۱۳۹۱؛ ویژهنامۀ کارتپستال و نامهنگاری و ویژهنامۀ گرافیک معاصر در ۱۳۹۲؛ ویژهنامۀ ماندن یا رفتن و ویژهنامۀ هنر معاصر چین در ۱۳۹۳؛ ویژهنامۀ ده هنرمند برگزیدهی هنر نوگرای ایران و ویژهنامۀ گرافیک و شهر و ویژهنامۀ فرهنگ و هنر مدرن آلمان در ۱۳۹۴؛ ویژهنامۀ هنر و معانی جمعی و ویژهنامۀ گرافیک دیجیتال در ۱۳۹۵؛ ویژهنامۀ هنر و زمان و ویژهنامۀ ژانر تاریخی و ویژهنامۀ هنر انتزاعی در ۱۳۹۶؛ ویژهنامۀ هنر امروز ایران: یک نمایشگاه خیالی و ویژهنامۀ تایپوگرافی در ۱۳۹۷؛ ویژهنامۀ در میدانِ ۵۷ تا ۹۷ و ویژهنامۀ هنر شهرهای ایران در ۱۳۹۸.
در میان ویژهنامههای حرفه:هنرمند، ویژهنامۀ فرهنگ و هنر مدرن آلمانْ اثر شناختی کمنظیری است. برای این ویژهنامه گروهی از هنرمندان و نویسندگان و مترجمان با هدایت مجید اخگر و طی یکونیم سال تلاش مستمر، ویژهنامۀ پُروپیمانی را به ثمر نشاندند. اخگر دربارۀ این ویژهنامه مینویسد: «ساختار مجله را بر مبنای برخی از نقاط چرخش سیاسی و جریانهای فرهنگی عمدهی این فاصلهی بیش از دویستساله، در چهار دوره یا بخش تعریف کردهایم که در عین پیروی از سیری تاریخی، حرکتی از کل (دربخش اول) به جزء (در سه بخش دیگر) را نیز در خود به نمایش میگذارد: ۱. ابتدا دورهی کلاسیک خلاقیت فرهنگ آلمانیزبان […] ۲. از آغاز آلمان متحد (۱۸۷۱) تا سالهای پرتبوتاب ابتدای قرن بیستم و منتهی به جنگ جهانی اول […] ۳. سالهای پس از جنگ، انقلاب ۱۹۱۸، و فضای دههی ۱۹۲۰ که […] ۴. و نهایتاً، دورهی پس از جنگ جهانی دوم. […]»
از میان ویژهنامههای حرفه:هنرمند، یکی هم ویژهنامۀ هنر معاصر چین است. برای این ویژهنامه گروهی از هنرمندان و محققان راهی چین میشوند و یافتههایشان را در ویژهنامۀ شمارۀ ۵۲ مینشانند. ویژهنامۀ هنر شهرهای ایران نگاهی تازه و مستقل به هنر شهرهای ایران بود. نویسندگان این ویژهنامه با قطعنظر از پهنۀ کلانِ فرهنگی و با نگاهِ مستقل و آزمایشگاهیْ به خصایص سرزمینیِ هنرِ شهرهای اصفهان و شیراز و… پرداختهاند. حرفه:هنرمند در زمینۀ گرافیک برسرهم شش ویژهنامه را به سردبیری فرشاد رستمی منتشر کرده است. جمیع نوشتههای این ویژهنامهها مرجع قابلاتکایی برای اصحاب گرافیک است.
نویسندگان حرفه:هنرمند
تاکنون حدود سه هزار مقاله در مجموعۀ حرفه:هنرمند تألیف و ترجمه شده است. دهها نویسنده و مترجم برای 78 شمارۀ حرفه:هنرمند نوشتهاند. علاوه بر دبیران، نویسندههای بسیاری برای فصلنامهها و ویژهنامههای مجله نوشتهاند. از میان آنها ثمیلا امیرابراهیمی، خیزران اسماعیل زاده، فائقه بقراطی، باوند بهپور، رویین پاکباز، وحید حکیم، تورج حمیدیان، آریاسپ دادبه، محمد رضاییراد، مهران مهاجر، مهدی نصراله زاده، منصور هاشمی، نیز محمدرضا یگانهدوست پُررنگتر بودهاند. در میان مترجمان مجله هم بیشتر نامهای مهدیه کرد، شرمین نادری، صالح نجفی، و گلنار نریمانی دیده میشوند.
همکاران حرفه:هنرمند
در میان گرافیستهای مجله نامهای پریسا امتعلی و فرشاد رستمی بیشتر به چشم میآید. صحرا محمدیان پورامجدیان و لیلا پوربابک مدیران اجرایی مجله بودهاند. وبگاه مجله را علیرضا رضاییاقدم اداره میکند و شبکههای اجتماعی هم با هدایت علیرضا احمدیساعی شروع به کار کرد.
از سال 1381 آغاز به کار کردیم.